Tonight 7:30 pm at Sankt Poelten Festspielhaus:
Miracle Machines
with Florencia Menconi, Teodora Tommasi, Albert Riera, Gabriel Belkheiri, Marius Peterson, Tomàs Maxé, Arnout Malfliet, Alex Fostier & Björn Schmelzer.
Erfurt (‘Thüringer Bachwochen’) was nice, thank you Christoph Drescher, his team and the public! We are also grateful to have received an important German award, personally handed over by Julia Kaiser, one of the members of the Jury Jahrespreis Deutscher Schallplattenkritik 2022!
Das Belgische Vokalensemble Graindelavoix ist glücklich über einen PdSK-Jahrespreis 2022.
20.11.2022 – With the Technoclub Central at the water tower in Erfurt, the Thuringian Bach Weeks found an extraordinary venue and an ingenious place for a concert that went outside tradition. The Belgian vocal ensemble Graindelavoix interpreted the music of »Josquin the undead«, the immortal Josquin de Prez, whose music was alive and kicking this evening, with neurosurgical and quantum mechanial precision; highly emotional, generous and compassionate, a gold-shimmering emulsion and yet exquisitely granular. To make fellow musicians and audience feel is the specialty of Björn Schmelzer (on the left in the picture, congratulated by an ensemble member) and Graindelavoix. They already set a high point for the Josquin year 2021 with their recording of the program, which the Preis der deutschen Schallplattenkritk acknowledged in its list of the Annual Awards 2022. The beaming ensemble received the certificate in Erfurt, presented to them by PdSK juror Julia Kaiser.
Vanavond om 19u30 in Muziekcentrum De Bijloke: Björn Schmelzer over de esthetica van Graindelavoix, de plasticiteit van de partituur, het belang van non-finito…een lezing doorspekt met luister- en visuele voorbeelden…welkom!
https://www.bijloke.be/programma/2344/Bjorn_Schmelzer/De_plastiek_van_de_partituur
No concerts allowed on Totensonntag in Germany, except of course Josquin The Undead in a promising setting… at Central Club Erfurt 8pm
Do you like to hear Josquin The Undead alive? Join us tonight in Dendermonde (B) or tomorrow in Erfurt (D)!
photo Koen Broos
Supported by our Ghent residency De Bijloke, we embarked on a new musical adventure, Rolling Stone, Graindelavoix’ take on Brumel’s legendary Earthquake mass… the 8 vocal usual suspects are joined by two 19th century horns, a serpent, cornetto and electric guitar, putting together an aural atlas of catastrophes…
Touring from early 2023 on, to Vienna, Brussels, Lisbon, Hannover, Ghent, Hamburg, Utrecht,…
With Teodora Tommasi, Florencia Menconi, Andrew Hallock, Albert Riera, Andrés Miravete, Marius Peterson, Tomàs Maxé, Arnout Malfliet, Lluis Coll i Trulls, Berlinde Deman, Pierre-Antoine Tremblay, Christopher Price and Manuel Mota
Honored to be Charlie Looker’s next guest at his LAST THINGS livestream podcast! Please join us this Sunday 6 Nov, 10pm CET (1pm PST, 4pm EST, 9 pm GMT).
Read the Spanish interview of Javier Serrano Godoy with Björn Schmelzer here, for Scherzo Magazine, October 2022.
Ready for tonight: Vecchi Requiem and works by Molinaro, Marenzio, Pevernage and Cornet, in honor of Rubens, Antwerp & Genoa!
with Teodora Tommasi, Andrew Hallock, Razek François Bitar, Andrés Miravete, Marius Peterson, Marco Beasley, Tomás Maxé, Arnout Malfliet and Björn Schmelzer
https://www.gog.it/spettacoli/132692-graindelavoix-requiem-per-rubens.htm
https://palazzoducale.genova.it/evento/ensemble-graindelavoix/
Working in the Palazzo Ducale of Genova! Tomorrow concert with Antwerp-Genovese repertoires, featuring the amazing but hardly known composer Severin Cornet!
Thanks to Jorge Martin of Ars Subtilior Editions, for his great transcriptions of all these rediscovered musical treasures!
Concert at 20h30!
https://www.gog.it/spettacoli/132692-graindelavoix-requiem-per-rubens.htm
Join us Tuesday night at 8pm in the unique setting of the Grande Auditório in Gulbenkian for Josquin the Undead!
https://gulbenkian.pt/musica/agenda/josquin-the-undead/
JOSQUIN THE UNDEAD
Tuesday 04.10.2022 Grande Auditório - Fundação Gulbenkian - Lisbon (PT)
Saturday 19.11.2022 Onze-Lieve-Vrouwekerk - CC Belgica - Dendermonde (B)
Sunday 20.11.2022 Central - Thüringer Bachwochen - concert & official ceremony Jahrespreis Deutschen Schallplattenkritik - Erfurt (D)
RUBENS AND THE GENOVESE CONNECTION
Friday 07.10.2022 Sala del Maggior Consiglio - Palazzo Ducale - Genoa (IT)
LECTURES
Monday 21.11.2022 Muziekcentrum De Bijloke Gent (B)
Wednesday 23.11.2022 Conservatorium Amsterdam (NL)
JOSQUIN THE UNDEAD
with Andrew Hallock, Albert Riera, Andrés Miravete, Marius Peterson, Tomás Maxé, Adrian Sîrbu, Arnout Malfliet, Floris De Rycker, Philippe Malfeyt and Björn Schmelzer
Graindelavoix makes its comeback to three favorite places with the continuation of the JOSQUIN THE UNDEAD tour in October and November: Lisbon, Erfurt and Dendermonde.If you are around and eager to hear the latest CD-release in its incomparable live version, please join us!This is a very different Josquin than usual: the program focuses on Josquin’s late secular works for 5 and 6 voices, with surprising unheard renditions of some of his most touching compositions. Included are also two breathtaking laments for Josquin by Nicolas Gombert and Hieronymus Vinders. Lamenting has never been more concrete and sublime at the same time…
Björn Schmelzer about the program:
"In 1540, 19 years after the death of Josquin Desprez, German music publisher Georg Forster wrote: “I recall a certain eminent man saying that, now Josquin is dead, he is producing more compositions than when he was still alive.”
Five years later, when Antwerp-based Tielman Susato published a book of Josquin’s chansons, he was proved right. Most of the songs – hitherto unreleased, and previously thought lost – were in fact completely invented, or else heavily arranged. This (in)authenticity is mostly what preoccupies musicologists today, but Susato’s edition, which was the first proper Josquin commemoration, is also of interest for showcasing the latter’s “undead” state: his obsession, particularly late in life, with death, decay, regret and melancholy, via compositions with a strong repetition compulsion. And yet this death drive is the very opposite of death: it is a musical principle par excellence, sticking and accelerating at once – a dance of death."
Graindelavoix breit in oktober - november een vervolg aan haar Josquin the Undead tournee met een comeback bij drie favoriete concertplekken: Lissabon, Erfurt en Dendermonde!Ben je in de buurt en benieuwd naar de nieuwste CD-release in zijn onvergelijkbare live-versie, kom ons zeker vervoegen!Verwacht je aan een heel andere Josquin dan gewoonlijk: het programma bestaat uit verrassende, ongehoorde vertolkingen van enkele van zijn meest ontroerende composities, Josquins late wereldlijke werken voor 5 en 6 stemmen, pas in 1545 als het ware herontdekt en in Antwerpen bij Susato gedrukt. Een must zijn ook twee adembenemende klaagzangen voor Josquin door Nicolas Gombert en Hieronymus Vinders. Klagen was nog nooit zo fysiek en subliem tegelijk…
Björn Schmelzer over het programma:
"In 1540, 19 jaar na de dood van Josquin Desprez, schreef de Duitse muziekuitgever Georg Forster: "Ik herinner me een zekere eminente man die zei dat, nu Josquin dood is, hij meer composities produceert dan toen hij nog leefde." Toen de Antwerpse Tielman Susato vijf jaar later een boek met Josquins chansons uitgaf, kreeg hij gelijk. De meeste liederen – tot nu toe niet uitgebracht, en voorheen verloren gewaand – waren in feite volledig verzonnen, of anders zwaar gearrangeerd. Deze (on)authenticiteit houdt musicologen tegenwoordig vooral bezig, maar Susato's editie, die de eerste echte Josquin-herdenking was, is ook interessant om diens 'ondode' staat te demonstreren: zijn obsessie, vooral op latere leeftijd, met dood, verval, “regretz" en melancholie, via composities met een sterke herhalingsdrang. En toch is deze doodsdrift precies het tegenovergestelde van de dood: het is een muzikaal principe bij uitstek, viskeus en tegelijk versnellend - een dodendans."
RUBENS AND THE GENOVESE CONNECTION
with Teodora Tommasi, Andrew Hallock, Razek François Bitar, Gabriel Belkheiri, Andrés Miravete, Marius Peterson, Tomás Maxé, Arnout Malfliet and Björn Schmelzer
“Anco le Muse di Liguria, calde di celeste furor, talor sen vanno e soggiornar ne' Belgi e udir si fanno tra lor dolci armonie presso lo Scalde.”
"Even the Muses of Liguria, heated with celestial fervor, depart to visit Belgium and make sweet harmonies heard beside the river Scheldt."
(Ieronimo Scorza, membro dell'Accademia Genovese dei Confusi in Antwerp)
On the occasion of the opening of the Rubens Exhibition at the Palazzo Ducale in Genoa, the Palazzo Ducale Fondazione per la Cultura in collaboration with GOG Giovine Orchestra Genovese and Associazione Culturale Pasquale Anfossi invited Graindelavoix for a concert highlighting the musical connection between Genoa and Antwerp in the 16th and early 17th century.Was the 16th century architecture of Genoa highly influential for Rubens and the architectural 17th century, the vogue of new Italian music in Antwerp and it’s lasting role on the future of classical music would be unthinkable without the crucial role of the Genoese nation in Antwerp in the 16th century, the musical patronage of important Genoese merchant families living in Antwerp and the collaboration with Genoese intellectuals and artists. Without them, the changing image of the city, not only visually, but more important musically, promoting the new vogue of Italian madrigals and canzone, Italian poetry and theatre and the installation of intellectual and artistic Accademie, would be unthinkable.The first part of the concert consists of the Requiem of Orazio Vecchi, printed in Antwerp and supposedly performed at Rubens’s funeral in 1640. The second part focuses on music printed in Antwerp with the support of the Genovese Nation; compositions by Severin Cornet, Andreas Pevernage, Luca Marenzio, Orazio Vecchi, Simone Molinaro, Giuseffo Guami, and on poetry by Stefano Ambrosio Schiappalaria, Angelo Grillo/Celiano and Jan Van der Noot.
"Zelfs de Muzen van Ligurië, verhit met hemelse ijver, vertrekken om België te bezoeken en zoete harmonieën te laten horen aan de Schelde."
(Ieronimo Scorza, lid van de Genuese Accademia dei Confusi in Antwerpen)
Ter gelegenheid van de opening van de Rubens-tentoonstelling in het Palazzo Ducale in Genua, nodigde de Palazzo Ducale Fondazione per la Cultura in samenwerking met GOG Giovine Orchestra Genovese en Associazione Culturale Pasquale Anfossi Graindelavoix uit voor een concert waarin de muzikale connectie tussen Genua en Antwerpen in de 16e en vroege 17e eeuw centraal staat. Was de 16e-eeuwse architectuur van Genua zeer invloedrijk voor Rubens en de architecturale 17e eeuw, de trend van nieuwe Italiaanse muziek in Antwerpen en haar blijvende rol voor de toekomst van de klassieke muziek zou ondenkbaar zijn zonder de cruciale betekenis van de Genuese natie in Antwerpen in de 16e eeuw, het muzikale patronage van belangrijke Genuese koopmansfamilies die in Antwerpen woonden en de samenwerking met Genuese intellectuelen en kunstenaars. Zonder hen zou het veranderende beeld van de stad, niet alleen visueel, maar vooral muzikaal, de mode van Italiaanse madrigalen en canzone, Italiaanse poëzie en theater en de oprichting van intellectuele en artistieke Accademia's, onmogelijk zijn geweest. Het eerste deel van het concert bestaat uit het Requiem van Orazio Vecchi, gedrukt in Antwerpen en wellicht uitgevoerd bij de begrafenis van Rubens in 1640. Het tweede deel focust op muziek gedrukt in Antwerpen met de steun van de Genuese Natie; composities van Severin Cornet, Andreas Pevernage, Luca Marenzio, Orazio Vecchi, Simone Molinaro, Giuseffo Guami, en op poëzie van Stefano Ambrosio Schiappalaria, Angelo Grillo/Celiano en Jan Van der Noot.
LECTURES
with Björn Schmelzer
For Leonardo da Vinci, music was a secondary art because, as he anxiously but also poetically noted, it died on the same moment while being born. As soon as music sounds, it also disappears, while visual arts claim a permanent and almost eternal presence. However, according to Björn Schmelzer, this intrinsic death drive makes music paradoxically an example for all arts. This continuous fading away of music enables the most spectacular plastic operations. Schmelzer reveals surprising historical materials to arrive at a profoundly subjective approach of the score, squeezing it out so to speak. Expect a lecture interspersed with examples that shed new light on the poetics of Graindelavoix.
Voor Leonardo da Vinci was muziek een tweederangskunst omdat ze, zoals hij angstvallig maar ook poëtisch vaststelde, al van bij de geboorte stierf. Zodra muziek tot klinken is gebracht, verdwijnt ze ook weer, terwijl beeldende kunsten een permanente en haast eeuwige aanwezigheid opeisen. Volgens Björn Schmelzer maakt deze intrinsieke doodsdrift muziek op paradoxale wijze net tot voorbeeld voor alle kunsten. Het continue wegsterven van muziek stelt haar in staat tot de meest spectaculaire plastische operaties. Schmelzer ontsluit verrassend historisch materiaal om te komen tot een doorgedreven subjectieve benadering van de partituur, die als het ware tot de laatste druppel wordt uitgewrongen.Verwacht een lezing doorspekt met voorbeelden die een nieuw licht werpen op de poëtica van Graindelavoix.
Extremely honored with the annual Preis der Deutschen Schallplattenkritik for our last recording JOSQUIN THE UNDEAD, chosen among 10 others as best CD of the year!
October 4th, 8 pm, Josquin the Undead, Concert, Gulbenkian Lisbon
October 7th, 8.30 pm, Rubens and the Genovese Connection, Palazzo Ducale Genoa
November 19th, 8 pm, Josquin the Undead, Concert, OLV Kerk Dendermonde
November 20th, 8 pm, Josquin the Undead, Concert, Central Erfurt
November 23rd, 3 pm, Lecture The Plasticity of the score / De plastiek van de partituur, Conservatorium Amsterdam - students only
Breaking news: Stromae and Graindelavoix receive most important annual German Music Recording Award!
Very honoured with the Preis for our latest CD Josquin the Undead!
https://www.schallplattenkritik.de/en/annual-awards
"At midnight on the same Saturday, at the Janskerk, his favorite theater of operations in Utrecht, Graindelavoix took us to the exact opposite extreme: musical interpretation understood as a whimsical, almost irreverent exercise in postmodernity that tries to pass off as authentic, but It's nothing more than a gross hoax. Björn Schmelzer and his henchmen (seven singers and two lutenists) systematically shredded several works by the princeps musicorum, Josquin des Prez, a robbery made especially painful by the greatness—and helplessness—of the victim. The essence of the compositional and interpretive postulates of Renaissance polyphony is subverted in this extremely free approach in which the texture, the wonders of imitative counterpoint or the texts (sometimes simultaneously in two languages) become a viscous mush with bumps in form of repeated tics ad nauseam: score in hand, it is not easy to even know what compass we are in, such is the indigestible sound concoction that reaches our ears. Johannes Ockeghem must have turned over in his grave when he heard Nymphes de bois, a déploration in his memory, reduced to rubble, and its author, Josquin des Prez, had to do the same while the attack on O mors inevitabilis was perpetrated, an equivalent planto after his death composed by Hieronymus Vinders. The incipit of Josquin's latest chanson was prepared for the occasion: Regretz sans fin. Piece after piece, wonder after wonder, hearing this unique music thus dismantled produced infinite, endless sorrow. Fortunately, the concert, a few hours before, by Sébastian Daucé and his Ensemble Correspondances acted as an antidote to be able to forget the hoax as soon as possible and long remember what was memorable."
Luis Gago, El País, 5 September 2022 (English version: google translate)
https://elpais.com/cultura/2022-09-05/hasta-la-vista-carl-philipp-emanuel-bach.html
After a short night…join us for the second part of Ornament & Crime, 3pm in the Janskerk Utrecht…
Today about “Squeezing out the Score” featuring some nice stuff by J. Ockeghem!
With Andrew Hallock, Albert Riera, Marius Peterson, Arnout Malfliet and Björn Schmelzer.
After Hannover, Ghent, Warsaw and Antwerp, happy and honored to show our cinematic monstrum VAN EYCK DIAGRAMS at the Utrecht Festival tonight!
A unique chance to see it on the big screen!
For die hard fans and fiends only!!
GRAINDELAVOIX IN UTRECHT
Friday 02.09.2022 Cloud Nine TivoliVredenburg / Utrecht 20.00 Van Eyck Diagrams - Film screening with an introduction by Björn Schmelzer
Saturday 03.09.2022 Janskerk / Utrecht 15.00 Ornament und Verbrechen I - Lecture Performance 'Plasticity of the Nymphs'24.00 Josquin the Undead - Concert
Sunday 04.09.2022 Janskerk / Utrecht 15.00 Ornament und Verbrechen II - Lecture Performance 'Squeezing out the Score'
VAN EYCK DIAGRAMS
The Legacy of Gerard Van den Acker, Art Historian
Through the years, Graindelavoix's new films have been screened at the Utrecht Festival, think of OSSUAIRES in the Dom in 2012 and OUTLANDISH in the Janskerk in 2018. VAN EYCK DIAGRAMS holds the middle between a Van Eyck documentary, a road movie, a whodunnit and a black comedy.The film is a salute to the life and work of their faithful friend and art historian Gerard Van den Acker, whose untimely death brought an abrupt end to a promising and startling Van Eyck research. Apart from being a tribute to Van Eyck's universe and his visionary interprete, the feature film is also an artistic response to the corona crisis and an evocation of the artists' struggle to be heard, seen and understood.While the graindelavoix-leader becomes entangled in the most absurd situations, while wandering through Europe to defend his case, the singers work on their repertoire unconcerned and nostalgically musing: Dufay, Binchois and stunning ars subtilior chansons by Senleches and Solage about 'merveilles and bizarre bestiaries...After screenings in Hannover (KunstFestSpiele Herrenhausen), Ghent (De Bijloke), Antwerp (De Cinema) and Warsaw (New Epiphanies Festival), now also at the Early Music Festival in Utrecht.
De films van Graindelavoix kregen steevast een plek in Utrecht, denk maar aan OSSUAIRES in de Dom in 2012 en OUTLANDISH in de Janskerk in 2018. VAN EYCK DIAGRAMS houdt het midden tussen een Van Eyck documentaire, een road-movie, een whodunnit en een zwarte komedie!De film is een eresaluut aan het leven en werk van hun trouwe vriend en kunsthistoricus Gerard Van den Acker, wiens vroegtijdige dood abrupt een einde maakte aan een beloftevol en opzienbarend Van Eyck-onderzoek.Naast een hommage aan het universum van Van Eyck en een hulde aan zijn visionaire interpreet, is de film ook een artistiek antwoord op de coronacrisis en een evocatie van de strijd die kunstenaars moeten leveren om gehoord, gezien en begrepen te worden. Terwijl de Graindelavoix-kopman radeloos verstrikt geraakt in de meest absurde situaties, zwervend door Europa om de zaken op te lossen, werken de zangers onbekommerd en nostalgisch mijmerend aan hun repertoire: Dufay, Binchois en verbluffende ars subtilior chansons van Senleches en Solage over 'merveilles' en bizarre bestiaires...Na vertoningen in Hannover (KunstFestSpiele Herrenhausen), Gent (De Bijloke), Antwerpen (De Cinema) en Warsaw (New Epiphanies Festival), nu ook op het Oude Muziek Festival in Utrecht.
- - -
Written, directed and edited by Björn Schmelzer
Margarida Garcia, Co-Director
With Alain Franco, Andrew Hallock, Albert Riera, Marius Peterson, Arnout Malfliet, Marlies De Munck, Bert Timmermans, Timothy Foubert, Paul Robbrecht, Babucarr Joof, Jana De Lange, Lisa Roelands, Sophie Hellemans, Peter Malfliet, Dauwe Bogaerts, Cas Ezzy, Sasha Lima, Manuel Mota, David Maranha, Margarida Garcia & Björn Schmelzer
Felipe Pipi, Director of Photography
Olivier Blanc, Anton Vodenitcharov & Alex Fostier, Sound
music performed by Graindelavoix
Willem Van Vooren & Katrijn Degans, Production
In coproduction with Music Centre De Bijloke Ghent and KunstFestSpiele Herrenhausen with the support of the City of Ghent and Flemish Community.
"Bronnen zat voor deze filosofische roadmovie: complottheorieën (...), Borgesiaanse mystificaties, zelfs een licht-hilarische variant van de film noir. Naast lichtvoetigheid krijg je ook een overvloed geserveerd aan talking heads, en dat van niet-professionele acteurs (...) Schmelzer bracht een prachtverzameling fragmenten bijeen, onversneden meerstemmigheid van Guillaume Dufay en Gilles Binchois, maar ook dat van minder bekende meesters als Matteo da Perugia of Jacob Senleches. Tussen de gotische gewelven bloeien de sobere stemmen helemaal open."
"Plenty of sources for this philosophical road movie: conspiracy theories (...), Borgesian mystifications, even a slightly hilarious variant of the film noir. In addition to light-heartedness, you are also served an abundance of talking heads, and that of non-professional actors. (...) Schmelzer brought together a wonderful collection of fragments, unadulterated polyphony by Guillaume Dufay and Gilles Binchois, but also by lesser-known masters such as Matteo de Perugia or Jacob Senleches. The sober voices blossom between the Gothic vaults."
Geert Van der Speeten in De Standaard
ORNAMENT UND VERBRECHEN
Two lecture-performance sessions with the musicians of Graindelavoix and Björn Schmelzer
Ornament is crime, claimed the Viennese architect Adolf Loos in his famous modernist pamphlet. With this he wanted to expose the bad taste of his contemporaries, who preferred to lose themselves in kitschy mediocrity rather than converting to functional modernism stripped of all unnecessary frills.This mediocrity was also mainly reflected in the lavish ornamentation of useless objects that had to mask their defective functionality. Things are a bit more complicated in the performance of polyphony: Graindelavoix's performance practice is not appreciated by all connoisseurs and aficionados of early music, because of its supposedly overly subjective and ornamental approach.However is this not exactly what Luigi Zenobi called the “simple form” (canto schietto) at the end of the 16th century: singing without diminuations or passaggi, but of course “con gratia, trillo, tremolo, ondeggiamento, et esclamatione.” Add to this the constant changes of tempo, internal rubati, wave movements, color changes, playing out the fragility and limits of the voice, and one understands what Schmelzer calls the plastic approach to polyphony.It is precisely this plasticity of the polyphonic texture (the bending, breaking down, removing and hollowing out of the musical lines) that often causes fear, distress and discomfort, but on the other hand also guarantees an extremely personal, moving and equally trans-historical experience.
In two work sessions with the allure of a lecture performance, Björn Schmelzer and his musicians want to initiate the listener into the secrets of Graindelavoix's performance aesthetics.
In the first session (03/09), Nymphes des Bois, the famous lamentation by Josquin Desprez for the death of Johannes Ockeghem is the starting point. How does the ensemble arrive at its extremely plastic performance of this paradigmatic lament?In the second session (04/09), the theological concept of kenosis (emptying out) and the iconographic image of the “mystical wine press” are invoked to reach an interpretation in which the musical substance of the score is transformed into an extremely subjective performance…
Twee lecture-performance sessies met de muzikanten van Graindelavoix en Björn Schmelzer
Ornament is misdaad, beweerde de Weense architect Adolf Loos in zijn beroemde modernistische pamflet. Daarmee wilde hij de slechte smaak van zijn tijdgenoten aan de kaak stellen die zich liever verloren in kitscherige middelmatigheid dan zich te bekeren tot het van alle nodeloze franjes gestripte functionele modernisme. Die middelmatigheid weerspiegelde zich ook in de overdadige ornamentatie van nutteloze objecten die hun gebrekkige functionaliteit moesten maskeren.Bij de uitvoering van polyfonie liggen de dingen iets ingewikkelder: de uitvoeringspraktijk van Graindelavoix wordt niet door alle kenners en liefhebbers van oude muziek gesmaakt en wel omwille van de zogenaamd al te subjectieve en ornamentele aanpak.Is dat nochtans niet net wat Luigi Zenobi op het einde van de 16de eeuw de “eenvoudige vorm” (canto schietto) noemde: het zingen zonder diminuties of passaggi, maar uiteraard wel “con gratia, trillo, tremolo, ondeggiamento, et esclamatione.” Reken daarbij nog de voortdurende tempowisselingen, interne rubati, golfbewegingen, kleurveranderingen, het uitspelen van de fragiliteit en de limieten van de stem, en men begrijpt wat Schmelzer de plastische aanpak van polyfonie noemt. Het is net die plasticiteit van de polyfone textuur (het ombuigen, afbreken, weghalen en uithollen van de muzikale lijnen) die soms voor angst, benauwdheid en onwennigheid zorgt, maar anderzijds ook garant staat voor een uitermate persoonlijke, ontroerende en tegelijk trans-historische ervaring.
In twee werksessies met de allure van een lecture performance wil Björn Schmelzer samen met zijn musici de luisteraar inwijden in de geheimen van de uitvoeringsesthetiek van Graindelavoix.
In de eerste sessie (03/09) is de beroemde lamentatie Nymphes des Bois van Josquin Desprez voor de dood van Johannes Ockeghem het vertrekpunt. Hoe komt het gezelschap tot zijn uitermate plastische uitvoering van deze paradigmatische klaagzang?In de tweede sessie (04/09) wordt het theologische concept van kenosis (ontlediging) en het iconografische beeld van de “mystieke wijnpers” ingezet om te komen tot een interpretatie waarbij de muzikale substantie van de partituur wordt uitmondt in een uitermate subjectieve uitvoering…
JOSQUIN, THE UNDEAD AT MIDNIGHT
Laments, Deplorations and Dances of Death
In 1540, almost 20 years after the death of Josquin Desprez, the German publisher Georg Forster wrote mockingly that he heard from an illustrious person that Josquin composed more works after his death than during his life. This joke stresses the extreme proliferation of posthumous fake Josquin compositions articulating the legendary status of the composer.Immortality seems to be anticipated by Josquin himself in his late style, be it in the guise of its much darker counterpart, featuring an extreme musical repetition compulsion, making movement and dynamic emerge out of the inertia and stickiness of the musical and poetic material itself.Graindelavoix’s latest program and CD is an exploration and mapping of this idea, based on the carefully chosen and organized selection of 5 and 6 Voice chansons in Tielman Susato’s Seventh chanson book. This book, printed in Antwerp in 1545 and including some impressive epitaphs for Josquin by other composers, can be regarded as the first commemoration of Josquin who died in 1521, a little more than 500 years ago.
In 1540, bijna 20 jaar na de dood van Josquin Desprez, schreef de Duitse uitgever Georg Forster schertsend dat hij een illuster iemand hoorde zeggen dat Josquin meer werken componeerde na zijn dood dan tijdens zijn leven. Deze grap wijst op de woeker aan postume Josquin vervalsingen en de legendarische status van de componist.Josquin zelf heeft op die onsterfelijkheid geanticipeerd in zijn late stijl (zij het vermomd als haar duistere tegenhanger) die wordt gekenmerkt door een haast compulsieve herhalingsdrift die beweging en dynamiek genereert uit de inertie en kleverigheid van het muzikale en poëtische materiaal zelf.De laatste release van Graindelavoix exploreert deze idee verder met als uitgangspunt de zorgvuldig samengestelde selectie 5- en 6-stemmige chansons in Tielman Susato’s Septiesme Livre. Dit in 1545 in Antwerpen gedrukte liedboek bevat naast werken van Josquin enkele indrukwekkende lamentaties voor de componist van jongere tijdgenoten en is de eerste echte herdenking van Josquin die in 1521 stierf, vorig jaar 500 jaar geleden.
with Andrew Hallock, Albert Riera, Andrés Miravete, Marius Peterson, Adrian Sîrbu, Tomàs Maxé, Arnout Malfliet (singers)
Floris De Rycker (lute), Philippe Malfeyt (cittern), Björn Schmelzer (art. dir.)
Working in the fabulous, remote Abbey of Bellelay (CH) join us for the concert tomorrow night at 8pm!
with Florencia Menconi, Teodora Tommasi, Albert Riera, Gabriel Belkheiri, Marius Peterson, Tomàs Maxé, Arnout Malfliet & Björn Schmelzer.
A nice review in Diapason by Patrick Szersnovicz of our Gesualdo concert in Saintes last week…
“Une sensation d’état second s’empare de l’auditeur, qui la retrouve, le soir même, avec Björn Schmelzer et son ensemble Graindelavoix dans une prodigieuse interprétation des Répons de Ténèbres pour le Jeudi Saint et le Vendredi Saint de Carlo Gesualdo. Deux chanteuses et six chanteurs a cappella se livrent pendant près de deux heures à une sorte d’analyse spectrale, une lecture quintessenciée, ultra-raffinée autant que simplement émouvante, mettent à nu l’audacieuse conduite des voix, la subtile polyphonie et les douloureux chromatismes de la musique du prince de Venosa. Une musique pulvérisant les conventions, totalement neuve et expérimentale pour son époque, la Renaissance finissante, et en réalité hors d’âge par son expression atteignant souvent une intensité exacerbée.”
Thanks to the organizing team and the full house!
25.07 poniedziałek 20:00
Katedra św. Stanisława i św. Wacława
Graindelavoix | Gesualdo
fot. Filip Adamus
After a very short night.. Preparing for Gesualdo in Świdnica cathedral, concert tomorrow. Join us if you’re in the neighborhood!
Gesualdo afterparty… So happy to be in Saintes again! Thanks to the organizer and all the volunteers, and of course to the public!
