Stern des Monats! Was für eine wunderbare, stellenweise atemberaubende CD – eine echte Offenbarung! Dem Ensemble Graindelavoix und seinem Leiter Björn Schmelzer gelingt hier (nicht zum ersten Mal) eine kleine Revolution: weil die Musik der Spätrenaissance bei ihnen plötzlich in einem ganz neuen Licht erscheint und unsere Hörgewohnheiten komplett auf den Kopf stellt. Anders als viele der etablierten Formationen setzen die Belgier nicht auf einen überkultivierten, glatten und körperlosen Klang, sondern bevorzugen eine körnig-raue und sehr erdige Farbgebung. Der obertonreiche, auffallend nasale Sound ist von der sardischen Folklore beeinflusst und entfaltet einen ganz eigentümlichen exotischen Reiz: In Kombination mit den überbordenden, wie improvisiert wirkenden Verzierungen klingt die mitteleuropäische geistliche Vokal musik phasenweise wie der Gesang eines islamischen Muezzin. So treten die gemeinsamen historischen Wurzeln der verschiedenen Kulturen zu Tage – denn diese Art der historischen Aufführungspraxis ist keine spinnerte Idee, sondern durch intensive wissenschaftliche Quellenfor schung gestützt. Man könnte sich also einfach dem sinnlichen Klangerlebnis der Aufnahme mit ihren wuchernden Ornamenten und den kraftvoll sirrenden Akkorden hingeben. Doch damit täte man ihr Unrecht – denn die Bauchkomponente ist auf intelligenteste Weise mit einem ausgeklügelten Kopfkonzept verbunden: Das Pro gramm kreist um Maria Magdalena und fügt Nicolas Champions ihr gewidmete Messe mit gregorianischen Gesän gen und einigen Chansons zu einer vielschich tigen musikalischen Reflexion über die faszinierende Heiligenfigur. Ein diskographischer Meilen stein, abgerundet durch einen beispielhaften Booklet-Text. Marcus Stäbler (Fonoforum, okt 2009)
Belgia vokaalansambel Graindelavoix on asutatud 1999. aastal ning selle kunstiliseks juhiks on etnomusikoloog Björn Schmelzer. Välja on antud neli albumit keskaja ja renessansiaja muusikaga, neist viimane, “La Magdalene”, eesti muusiku Marius Petersoni osalusel. Väga huvitava kontseptsiooniga ansamblit peetakse üheks oma valdkonna põnevamaks. Varajase muusika esitamise kõrge tase Belgias on ju üldteada, kuid nagu üksikartistide puhul, on ka muusikaliste kooslustega nõnda, et esile kerkivad kindla omapäraga esitajad. Nii võitis Graindelavoix oma eelviimase albumiga “Poissance d'amours” mitmeid muusikaauhindu. Ansambli taotlus on eksperimenteerida esitamise ja loomise piirimail ning häält ei käsitleta kui kommunikatsioonivahendit, mille eesmärgiks on mingi sõnumi edastamine, vaid püüeldakse palju mitmekihilisema ja -tahulisema protsessi ning tulemuse poole. Tunda on kindlat ja sügavalt läbitunnetatud ideoloogiat, mis on intellektuaalsete huvidega muusikasõbrale väga apetiitne ning kutsub uurima ja avastama plaadil esitatava muusikaga ja selle interpretatsiooniga seotud ajaloolist, kultuurilist, vaimset ja emotsionaalset maailma. Plaadil kõlavad Graindelavoix' tõlgendused gregooriuse laulust ning 16. sajandi franko-flaami (Nicolas Champion), prantsuse (Pierre Blondeau, Claudin de Sermisy) ja ka anonüümsete autorite peamiselt polüfoonilistest a cappella ja instrumentaalsaatega vokaalteostest, mis seotud 16. sajandil levinud Maarja Magdaleena kultusega. CD buklett sisaldab põhjalikku ajaloolis-sisulist teemaülevaadet, heliloojate tutvustusi ja teoste analüüsi, seda koguni viies keeles. Polüfoonia, mis plaadil kõlab, on väga keerukas ning meisterlikult esitatud, nagu ka sakraalne ladina monoodia (gregooriuse laul). On kaunis, et tegemist pole muuseumieksponaadiga, vaid tõesti “hingava” koosluse ja stiilse tervikuga. Tähelepanu püüab omapärane vokaalikäsitlus oma kohatise kõlalise “kareduse”, väga isikupäraste hääletämbrite ja rikka häälekasutusega, mis tundub samas väga loomulik, sest on osa protsessist ja taotlusest, mitte eesmärk omaette. Siinkirjutaja tajub seda olukorrana, kus CD-kultuurile nii omane täiusetaotlus, mis võib sageli anda steriilse lõpptulemuse, on pidanud loovutama esikoha millelegi palju olulisemale. Tulemus on meisterlik, värskendav, eluline ja ehe. Üks põnev ja imeline elus asi, mille tagamaad ja sisuline olemus on kordades suurem kui lihtsalt üks järjekordne läikiv kettake plaadiriiulis. Teele Jõks, laulja (Muusika, dec 2009)
Rien de tel que l'été pour se risquer hors des sentiers battus. En ces temps de flânerie musicale, on s'en voudrait de ne pas explorer l'un des projets les plus originaux de la dernière décennie: Graindelavoix. Ce collectif de chanteurs et de musiciens a vu le jour en 1999 sous l'impulsion de Björn Schmelzer, ethnomusicologue basé à Anvers. Il publie aujourd'hui son quatrième enrégistrement de musique vocale ancienne, "La Magdalene". Il était d'autant plus attendu que ses trois prédécesseurs sortaient déjà franchement du lot: "Caput" proposait la Missa Caput de Johannes Ockeghem, "Joye" reprenait les plaintes de Gilles de Bins dit Binchois, tandis que "Poissance d'amours" célébrait les mystiques, les moines et les ménestrels brabançons du XIIIe siècle. Ce répertoire peu banal s'enrichit donc aujourd'hui d'une "Magdalene", qui explore les chansons du XVIe siècle autour du culte de Marie-Madeleine et, surtout, rend à la vie la messe qu'écrivit Nicolas Champion, dit le Liégeois. Mort en 1533 et totalement oublié depuis, ce chanteur-compositeur servit pourtant Philippe le Beau, Marguerite d'Autriche et Charles Quint. "Champion n'était ni un petit maître, ni un compositeur de second ordre", affirme cependant Schmelzer, en rappelant que la maigre production retrouvée traduit surtout le peu de souci que l'on avait à l'époque d'écrire pour la posterité. Voilà pour la réhabilitation du compositeur. Mais cd cd s'impose surtout, et plus encore que les précédents sans doute, par la volonté réaffirmée de Schmelzer de ne pas seulement redécouvrir des oeuvres oubliées. Pas davantage question pour lui de les sacraliser au nom de l'histoire. Ce qui l'intéresse, au contraire, relève bien plus de la création que de la fouille archéologique. Au risque de ne pas se faire que des amis parmi les orthodoxes de la notation musicale, il invite son choeur à dépasser ce qu'il y a d'écrit sur de bien vieilles partitions. À charge pour chacun de laisser parler son subconcient autant que son savoir-faire, à developper en somme sa popre subjectivité. Les chanteurs ne sont-ils pas, pour Schmelzer, des "automates spirituels"? Typique d'un courant d'interprétation "engagée", où tout le corps porte la voix et où la gestuelle participe à l'élan musical, cet approche se nourrit de nombreuses sources, y compris méditerranéennes. Le résultat fascinera les amoureux d'expériences chorales aux rélents méditatifs et aux racines séculaires. Loin de la "zen attitude" chère aux cantiques pour grandes surfaces. Stéphane Renard (L'Echo, 14/08/09)
Dat de oude muziek en historische uitvoeringspraktijk het uitstekend stellen in België is op zich al oud nieuws maar toch vallen er nog steeds veel nieuwe ensembles te ontdekken. Een daarvan is het ensemble Graindelavoix, dat de laatste tijd steeds vaker in de kijker staat en ook onder meer de Klara-prijs in de wacht sleepte voor hun vorige cd 'Poissance d'amours'. Op hun nieuwe cd 'La Magdalene' brengen ze Brabantse muziek uit de vroege 16de eeuw - zowel religieuze als wereldse – die aan Maria Magdalena gewijd is. De eerste deel van de cd is gewijd aan een mis voor Maria Magdalena van de hand van Nicolas Champion, een componist uit het Luikse die onder andere in de Bourgondische hofkapel van Johanna de Waanzinnige zijn brood verdiende. De mis van Champion wordt gebracht volgens de conventies van de rites de paris met Franse uitspraak van de latijnse tekst en geeft een vrij goed beeld van hoe dezelfde muziek in de vroege zestiende eeuw geklonken zou hebben. De statige plainechants tussen de eigenlijke misdelen worden in een zeer strict ritmisch metrum gehouden, wat de plechtige indruk versterkt. In tegendeel tot de meeste ensembles wordt er bij Graindelavoix geen homogene ensembleklank nagestreefd, de individuële stemmen mogen integendeel goed herkenbaar blijven. Deze aanpak verleent de muziek een heel apart leven en reliëf dat bijvoorbeeld bij de fans van Laïs zeker in de smaak zal vallen. Historisch situeert Nicolas Champion zich tussen de pure, voorzichtige polyfone beginsels van de vroege Vlaamse polyfonisten en de meer dissonnante schrijfstijl van bijvoorbeeld Palestrina. Zijn polyfone misdelen zijn vooral zeer rein en eenvoudig van klank zonder ooit vervelend te worden. In het mooie Credo krijgt elk deeltje een eigen kleur en de harmoniëen ontwikkelen zich van de eenvoudige, ietwat holle klanken die men bijvoorbeeld in de werken van Josquin Desprez zou tegenkomen, naar een complex en heel dicht stemmenweefsel. Champion werkt ook met enkele duidelijk herkenbare thema's die terugkomen, wat een mooie samenhang schept in een anders vrij complex geheel. Zo komt bijvoorbeeld het thema dat reeds in de Kyrie werd voorgesteld in de Agnus Dei terug maar de mooie, gevariëerde klank van Graindelavoix ervoor zorgt dat de muziek steeds fris en aangenaam klinkt. Op de tweede helft van de cd staan een aantal liederen en een instrumentale basse danse, die het personage Maria Magdalena vanuit een andere, persoonlijkere hoek benaderen. 'Joyssance vous donneray' gaat over het afzweren van aards genot en het geluk van een platonische liefde, terwijl het opgetogen, volkse 'Se j'ayme mon amy' het verhaal van een malmariée vertelt die liever bij haar minnaar dan haar man zit. Liederen zoals deze lijken misschien op het eerste gezicht weinig gepast wanneer het over een bijbels personage gaat maar de connectie is dichterbij dan hij lijkt: in de vroege zestiende eeuw heerste er rond heiligen grote cultussen en evengrote controverses binnen de kerk, ongeveer zoals rond grote bekendheden van vandaag, en daarom waren werd er veel over hen geschreven en waren ze ook een geliefd motief voor de beeldende kunstenaars uit die periode. De contrast tussen Maria Magdalena als heilige en als gevallen vrouw had een enorme fascinatie voor de schilders uit die periode en partituren van sommige van de liederen die op de tweede deel van de cd te horen zijn, staan op taferelen uit die periode afgebeeld. Het is duidelijk dat de liederen zeer zorgvuldig gekozen zijn en de rustige, aanbiddende toon van het sololied 'O waerde mont' contrasteert mooi met het opgetogen, ietwat ondeugende 'Se j'ayme mon amy'. In de basse danse mag het instrumentale deel van Graindelavoix eventjes schitteren en de liederen zijn ook een knappe dwarsdoorsnede van de solistische capaciteiten van het ensemble. Dat Graindelavoix steeds vaker op belangrijke festivals zoals het Festival van Vlaanderen of de Laus Polyfoniae komt zeker niet als een verassing: de muziek die ze brengen, wordt steeds zeer mooi, verzorgd en met volle overtuiging gebracht. La Magdalene is hieraan geen uitzondering en de magische, mystieke sfeer dat het ensemble weet te scheppen zal zowel klassieke als moderne luisteraars kunnen betoveren. Steven De Waele, Kwadratuur
FLAMBOYANT! Graindelavoix gehört gegenwärtig zu den interessantesten und innovativsten Ensembles für Musik des Mittelalters und der Renaissance. Jede neue Aufnahme stellt routinierte Interpretations- und Hörgewohnheiten in Frage. Das bei Musik zwischen 1200 und 1600 kultivierte notengetreue, auf größtmögliche Reinheit abzielende Klangbild entpuppt sich da mehr und mehr als lediglich eine „authentische“ Aufführungsmöglichkeit. Und vielleicht handelt es sich überhaupt um eine ästhetische Fiktion: So wurden und werden diese Stücke heute musiziert. Aber zu ihrer Entstehungszeit? Einer möglichst puren Abbildung der gedruckten Fassung stellt Graindelavoix seine sehr viel offenere, „unreine“ Interpretationspraxis gegenüber. Dabei beruht der zunächst experimentell anmutende Zugang, z. B. die Besetzung mit Profi- und Laienstimmen, die überbordenden Verzierungen oder eine regelrechte Orchestrierung durch ausgesprochen individuelle vokale Timbres auf der intensiven Quellenforschung des Ensembleleiters Björn Schmelzer . In den Essays zu den Aufnahmen stellt Schmelzer jeweils seine Forschungs-Ergebnisse zur Aufführungspraxis vor und bettet überdies die ausgewählten Kompositionen in einen größeren geistes- und kulturgeschichtlichen Kontext ein. Das Niveau seiner Ausführungen geht weit über den traditionellen Booklet-Text hinaus. Es handelt es sich um (gut lesbare) kunst- und musikwissenschaftliche Beiträge. Exemplarisch wird dieser Anspruch auch bei der jüngsten Produktion eingelöst: La Magdalene. Der Kult um Maria Magdalena im frühen 16. Jahrhundert . Weit zieht Schmelzer die Linien aus, um die ebenso prominente wie schillernde Figur der Heiligen Maria Magdalena im Kontext der kontroversen prä-reformatorischen und humanistischen Exegese Gestalt gewinnen zu lassen. Handelt es sich nicht, so ein humanistischer Gelehrter, in Wahrheit um drei verschiedene Frauen, die erst später zu der einen Maria vereinigt wurden? Seinerzeit ein durchaus riskanter Einwurf, legte er doch die Axt an die Wurzeln der traditionellen Frömmigkeit. In dem Streit um die „wahre“ Maria Magdalena konnte aber nicht nur mit Traktaten, sondern auch mit musikalischen Mitteln Position bezogen werden. Dabei entpuppt sich die vollständig eingespielte Messe Missa de Sancta Maria Magdalena von Nicolas Champion nicht nur als subtiler theologischer Kommentar zugunsten des traditionellen Magdalena-Bildes, sondern – unabhängig von der großartigen Interpretation – als musikalisches Meisterwerk, das vergleichbaren Stücken Josquin des Prez in nichts nachsteht. Vollends überwältigt wird man als Hörer freilich durch die wahrhaft flamboyante Darbietung des Ensembles. Selbiges steigert den latenten Manierismus dieser ausdrucksvollen, für Kenner komponierten Musica reservata durch improvisierte Ornamente, die die vokalen Linien „kräuseln“ und der Musik einen chromatischen Schimmer verleihen. Ein Schimmer, der an die vielfach gebrochenen Blau-Rot-Violett-Töne gotischer Glasfenster erinnert. Unüberhörbar sind weiter die Parallelen zu den elaborierten Maltechniken der Zeit. Die kontrapunktische Verflechtung der Linien ist nur eine Dimension dieser Musik und erschließt sich vor allem in der Lektüre. Bei einer Aufführung sind nicht weniger wichtig die steten Metamorphosen der Klangfarben, die Ausbildung harmonischer „Felder“ oder Weichzeichner- und Hell-Dunkel-Effekte, die der Musik ausgesprochene Sinnlichkeit, aber auch einen überreifen Hautgout verleihen. Die nasale oder krähende Tongebung einiger Singstimmen dürfte für viele Hörende zunächst gewöhnungsbedürftig sein; sie erinnert eher an den Spaltklang von Renaissance-Bands. Schmelzer schreibt von den geradezu neo-gotischen Stiltendenzen der damaligen Kunst, in der traditionelle Elemente ohne Funktion in manierierter Übersteigerung begegnen. Den Eindruck einer phantastisch wuchernden „modernen Archaik“ erweckt auch Champions Messe. Champions Komposition wurde von Graindelavoix durch einstimmige gregorianische Gesänge zu einer vollen Messe ergänzt. Diese Vorlagen werden durch akkordische Falsobordone-Techniken perfekt in den Corpus der Champion-Messe eingepasst. So möchte man diese alten Gesänge viel öfter hören: kultiviert rau und dunkel, aber auch mit hymnischer Kraft gesungen. Zeugnisse für den Facettenreichtum des Magdalena-Kults bieten die Chansons und Motetten im zweiten Teil des Programms. Hier kommen nicht nur einige Solist/innen zu Wort, sondern es treten auch Instrumente hinzu, die nicht weniger einfallsreich mitmischen als die Stimmen. Eine Platte, die nicht nur einen vernachlässigten Komponisten wiederentdeckt, sondern Maßstäbliches zur Aufführungspraxis der Renaissance beiträgt. Die Interpretationen sind elektrisierend, das Klangbild ist präsent. Sehr gut sind die Edition und Präsentation (man hätte gerne noch mehr von den im Essay erwähnten Kunstwerken unter den Abbildungen gesehen). Die gesungenen Texte werden auf der Homepage des Labels in diversen Übersetzungen zum Runterladen angeboten. 20/20 Georg Henkel, Musik an Sich
The program focuses on devotion to Mary Magdalen in 16th-century France, beginning with the Ordinary and Proper of a Mass for her feast, followed by six songs of the same period. The Mass Ordinary is by Nicolas Champion (c. 1475–1533), one of two Mass settings that are extant among a handful of his works. This must be his first appearance on records. The Propers are mostly chant, including the generic "Gaudeamus omnes" with the name of the saint inserted, but in this case the introit has the verse set in Alexander Agricola's polyphony (found in a Segovia source). The chants are sung in a manner reminiscent of Mary Berry's dissertation on chant performance of the period, slow and florid. The usual Propers are augmented with a sequence, "Mane prima sabbati." Schmelzer continues his intellectual approach to programming that has been so evident from the beginning. The underlying theme of this disc is a thesis of 1518 that defined the three individuals in the gospels who had been celebrated in the Latin Church as St. Mary Magdalen (July 22) since the time of Pope Gregory the Great. While this is true enough, too little is made of the testimony of the early Greek Fathers of the Church, who regarded Magdalen, the sister of Lazarus, and the anonymous footwashing woman of Luke 7 as three separate individuals. It may also be noted that since 1970 all references to the other two women have been removed from the Mass and Office of St. Mary Magdalen, implicitly accepting the Eastern hagiography. (Unfortunately, that means that there is now no liturgical commemoration of Mary of Bethany, of whom Our Lord said that "she has chosen the better part," but St. Martha, her impatient sister, continues to be celebrated on July 29.) Schmelzer shows that this 1518 thesis must underlie Champion's Mass setting, which uses cantus firmi taken from seven antiphons of the Parisian liturgy of St. Mary Magdalen, one that had already been replaced in 1515. But Schmelzer sees the seven antiphons (which refer to all three different gospel women as Mary Magdalen) as related to the revisionist proposition that they are indeed distinct. Hence he sees the Mass setting as a theological (or rather hagiographical) document. He also sees Champion as a composer undeservedly forgotten, noting that Josquin's De profundis has now been attributed to him. Schmelzer is becoming one of the most interesting program makers in the field of early music. Once you discover what he is doing, you will not want to miss one of his recordings. Start here, and then go back to the earlier ones, if you have missed them. J.F. Weber, (Fanfare)
Aan het begin van de 16de eeuw flakkert de controverse rond de vereerde figuur van Maria Magdalena hoog op. De Franse humanist Lefèvre d'Étaples ondergraaft haar historische bestaan en zet haar neer als een combinatie van drie verschillende vrouwen uit de evangelies: de prostituee die de voeten van Christus balsemt in het huis van de Farizeeër, de Maria Magdalena die Christus als eerste verrezen zag en zijn eerste apostel werd en de contemplatieve zuster van Martha en Lazarus die 'het beste deel kiest'. Van de totaal onbekende componist Nicolas Champion is hier zijn Missa de Sancta Maria Magdalena opgenomen, een werk waarin de affectieve retoriek de drie personages neerzet als drie stadia in het leven van Maria Magdalena, het reinigende, het actieve en het contemplatieve. Het volstrekt eigen geluid van het Vlaamse ensemble Graindelavoix, waarin de individualiteit van iedere stem in het polyfone weefsel behouden blijft, maakt de opname van de mis en een aantal 'chansons de la Magdalene' tot een belevenis vol vitaliteit.**** Frits Ham (Luister, sept-okt 2009)
Sluchajac Graindelavoix i „La Magdalene” – tego przeniknietego autentyczna poboznoscia dziela – uczestniczymy nie tylko w doswiadczeniu muzycznej natury Magdala to miejscowosc polozona na brzegu jeziora Genezaret. Z niej to pochodzila kobieta o imieniu Maria, z powodu miejsca urodzenia nazywana Maria Magdalena. Ewangelie nie sa zgodne co do szczególów jej biografii. Z cala pewnoscia pojawia sie w kregu uczniów Chrystusa, a co wazniejsze: wszystkie cztery Ewangelie mówia o niej wyraznie jako tej, która pierwsza dotarla do pustego grobu. Tym bardziej dziwi pokutujaca w srodowiskach koscielnych juz od wieków srednich, a powtarzana przez stulecia, wizja Marii z Magdali jako kobiety upadlej. Na zmiane: albo swieta „Apostolka narodów”, albo olsniewajacej urody jawnogrzesznica? Albo-albo i nic posrodku. Jakby wyobraznia zbiorowa nie przewidywala dla jej wizerunku zadnych odcieni, zadnych szarosci. Wspólczesna popkultura, zerujac na tekstowych niescislosciach i miejscach niedookreslonych, zaczela odgrzewac „twórczo” jej czarna legende. Powstaja wiec co pare lat kolejne, oczywiscie „absolutnie prawdziwe” wersje jej zycia, których autorzy snuja ekscentryczne i najczesciej niedowarzone pomysly interpretacyjne, budowane na ruchomych piaskach domyslów. Przypisywane Marii z Magdali – z jakims uderzajacym natrectwem – malzenstwo z Chrystusem, to jedna z dyzurnych ekstrawagancji. Naiwnych nie brakuje… Dla równowagi, pozwólmy sobie tedy na odrobine historycznego dystansu. Dokonana przez Björna Schmelzera rekonstrukcja piecioglosowej „Missa de Sancta Maria Magdalena” – znakomitego utworu franko-flamandzkiego spiewaka i kompozytora z Liège, Nicolasa Championa (ok. 1475–1533) – pozwala spojrzec na te fascynujaca postac jeszcze inaczej. I co ciekawe, nie tracac z oczu egzegetycznych watpliwosci. Utwór powstal w czasie umyslowego fermentu wzbudzonego przez Jacques'a Lefèvre'a d'Etaples, francuskiego humaniste i gorliwego katolika, który w dwóch teologicznych rozprawach na temat Marii Magdaleny (z 1517 i 1519 roku), podpierajac sie krytyczna lektura tekstu biblijnego, wykazywal, iz w tej postaci tradycja skompresowala trzy rózne, obecne w ewangelicznych tekstach, postaci kobiece. Dystansujac sie wobec dominujacej tradycji koscielnej, zakwestionowal – nawiasem mówiac, pozostajac w tej materii w zgodzie z niektórymi Ojcami Kosciola – istnienie Marii Magdaleny jako osobnej persony. Champion idzie za sugestiami Lefèvre'a, dajac muzyczne portrety trzech róznych Marii (grzesznicy, swiadka Zmartwychwstania, siostry Marty). Totez, sluchajac tego przeniknietego autentyczna poboznoscia dziela, uczestniczymy nie tylko w doswiadczeniu muzycznej natury, ale takze w hermeneutycznej przygodzie. Schmelzer mówi nie bez racji o „traktacie teologicznym ujetym w bezposrednie doznanie muzycznego arcydziela”. Polifonia Championa nosi cechy swojego czasu, ale jego wieloglos uderza jakas niezwykla muzyczna finezja. Wielka w tym zasluga zespolu. Porywaja surowe, pozbawione zwyczajowej gladzi szpachlowej, faktury unisonów i improwizowane ornamentacje, raz za razem zagarnia nas harmonicznie dopieta sciana glosów. A kiedy spiewacy postawia juz ostatni akord („Agnus Dei”), to o jego kant zyletki mozna ostrzyc… „Missa de Sancta Maria” stanowi centralna czesc plyty, ale jej skromniejsza, druga odslona – zawierajaca piesni (czasem mozna by rzec: piosenki) – to swietne dopelnienie dania glównego. Rewelacyjna „Joyssance vous donneray” na sopran z towarzyszeniem zespolu autorstwa swietnego twórcy piesni Claudin de Sermisy (ok. 1490–1562), do tekstu Clémenta Marot, niech wystarczy za przyklad. Przyznaje: w swoim ostentacyjnym zachwycie dla spiewu Graindelavoix jestem calkowicie bezkrytyczny. Znajac ich wczesniejsze dokonania (m.in. „Missa Caput” Ockeghema, 2004; „Les Plaintes de Gilles Binchois”, 2007), jestem wielkim fanem tej druzyny. Przemawia do mnie ta zarliwa estetyka, wsparta przeciez solidnie na dwóch nogach: muzykologicznej kompetencji i warsztatowej sprawnosci. Wiem, ze historycy kreca czasem nosem na pomysly Schmelzera (ornamentacyjny styl zwany machicotage, wykorzystany przez zespól w nagraniu „Missa Caput”), ale czytajac z uwaga glosy zawodowców, ich watpliwosci rozstrzygam na korzysc oskarzonego. Przy okazji warto przypomniec sobie Nicolausa Harnoncourta, który podnoszony od czasu do czasu niesmiertelny dylemat: wiernosc czy emocja, puentowal krótko i dobitnie: „Z dwojga zlego, lepsze sa juz wykonania historycznie calkiem falszywe, ale zywe muzycznie”. Nie zadreczajmy sie tedy sciganiem chimery autentycznosci; dajmy sie porwac muzyce. Kto ma uszy, niechaj slucha. A badacze owadzich nogów niech robia, co do nich nalezy. Kazdemu wedlug potrzeb. Dariusz Czaja (Dwutygodnik, okt 2009)
Graindelavoix est un ensemble vocal tout à fait unique au monde dont la façon de chanter se reconnaît de suite. Aucun autre ensemble n'a développé comme lui, l'art d'ornement, tout comme aucun autre ensemble n'a jamais réalisé un travail aussi poussé sur l'émission du son vocal, aucun autre ensemble ne produit des voix si riches en harmoniques qu'elles donnent parfois l'impression de chanter en diaphonie. Il y a plus de trois ans, nous découvrîmes cet ensemble étonnant dans la Missa Caput de Johannes Ockeghem, une production qui nous est restée en mémoire. Voici que cet ensemble nous revient avec une superbe Missa de Sancta Maria Magdalena de Nicolas Champion. L'on est absolument sous le charme de cette musique dès la première note, qui d'emblée nous transporte vers l'époque lointaine des polyphonies du 16e siècle. Peu d'enregistrements nous captivent de la sorte et nous transmettent un tel bonheur d'écoute, nous procurent une telle émotion musicale. La prise de son est absolument parfaite et nous restitue toute cette opulence sonore dans un environnement qui bénéficie d'une riche réverbération toute naturelle. "supersonic award!" Pierre Schwickerath (Pizzicato, sept 2009)
Met hun eerste cd, een mis van Ockeghem, wierpen de Vlaamse zangers van Graindelavoix in 2006 een bom op het wereldje van de Renaissancepolyfonie. Raspen, neuzelen, jubelen en grommen – van artistiek leider Björn Schmelzer mocht het allemaal. Erger dan een rafelnoot was de brave noot. Drie cd's en een Edison later mengt Graindelavoix zich in een 16de-eeuws dispuut rond Maria Magdalena. Vertrekpunt vormt een humanistisch geschrift uit 1517, dat verdedigt wat kerkvaders al eeuwen eerder hadden uitgeplozen: bijbelverwijzingen naar Maria Magdalena – hoer, discipel, voetenzalfster – kunnen onmogelijk slaan op een en dezelfde vrouw. Wie nu gaapt, verkijkt zich op de vindingrijkheid van Björn Schmelzer. In een lucide essay effent hij Schmelzer het pad voor de Missa de Sancta Maria Magdalena van Nicolas Champion, een zanger-componist uit de entourage van Karel V. En knikkebollen krijgt bij het ruwharige geluid van Graindelavoix al helemaal geen kans. De vraag of Champion een meester is of een knutselaar, zingen de Vlamingen met verve naar de achtergrond. Vergelijk hun koortextuur met jute. Een sopraan borduurt er een arabesk op, een tenor jaagt er een flamboyante draad doorheen. De schoolregel over polyfonie – elke stem zingt z'n eigen verhaal – neemt Graindelavoix volstrekt serieus. Iedere zanger levert er zijn particuliere geluid bij. – liefst dat van vóór het conservatorium. Is dat mooi? Jazeker. De vitaliteit is zelfs hartveroverend. Zingende pruillipjes kent de oude muziek al genoeg.***** Guido van Oorschot, De Volkskrant
Met deze cd waagt graindelavoix zich in volle renaissance en ontdekt het een nagenoeg onbekende componist, Nicolas Champion. Doorheen zijn Missa de Sancta Maria Magdalena gaat het op zoek naar de Maria Magdalenacultus aan het Bourgondische hof. De uitvoering ademt met haar flamboyante versieringen en 'open' toonvorming een haast extatische sfeer uit, die ons eraan herinnert dat bij ons de late gotiek in de renaissance plaatsvindt. Na de mis horen we nog een aantal chansons, waaruit - met één uitzondering, het scabreuze 'Se j'ayme mon amy' - vooral een breekbare melancholie spreekt die al naar de latere liedkunst verwijst. Ook hier creëert het ensemble een sfeer die ons doet nadenken over het mooie en het lelijke van die tijd. **** Stephan Moens (De Morgen, may 2009)
In the early 16th century, the humanist Catholic Jacques Lefèvre boldly proposed that Mary Magadelene was a fictitious amalgamation of three women who appear in the Gospels. The result was lively controversy, persecution through exile and execution, and much art, including the music sung here. The beautifully balanced, positively projected 11 voices of Graindelavoix lavish on the Franco-Flemish Champion's Missa de Sancta Maria Magdalena — an ingenious and rich-textured commentary on Lefèvre's treatise, based on seven plainchant antiphons — some stunning decoration. This bold approach, justified by careful reading of contemporaneous sources, gives the music a singularly dramatic lift.**** Stephen Pettitt (The Sunday Times, 28/06/2009)
